Ambitie

Functies en grondwatersysteem in evenwicht.

Visie

Wij werken aan grondwaterbewustzijn, kennis delen en samenwerking bij grondwater. Grondwaterbewustzijn is belangrijk voor eigenaren van panden met fundering van hout of op staal. En tevens voor agrariërs en glastuinbouwbedrijven. Het delen van kennis met gemeentes is van belang omdat ook het grondwater de geschiktheid van ruimtelijke functies bepaalt. Samenwerking is dus belangrijk. De verantwoordelijkheid voor het grondwater is verdeeld over meerdere partijen. Alleen samen kunnen we een duurzaam grondwatersysteem bereiken en in stand houden.

Situatiebeschrijving

Het grondwaterbewustzijn is laag. De risico’s van problemen met grondwater zijn onbekend en verschijnen niet in de financiering van woningen. Oude lintbebouwing in de Krimpenerwaard of langs de droogmakerijen in Schieland is kwetsbaar. De verantwoordelijkheden rondom grondwater zijn voor inwoners en bedrijven en onbekend. Bewoners vragen vaak hulp aan de overheid, terwijl ze zelf verantwoordelijk zijn. Bewoners kunnen grondwater beïnvloeden op hun perceel, de grondwaterstand verhogen of de kwetsbaarheid van de fundering verminderen. Bedrijven hebben allerlei technieken om te helpen. De kennis en data van het functioneren van grondwatersystemen willen we meer openstellen voor bewoners en ondernemers.

Informatiepunt voor inwoners

Het grondwaterbewustzijn verbeteren vraagt om een heldere boodschap van alle overheden. Bij het gemeentelijk Waterloket kunnen inwoners terecht met al hun vragen en klachten over grondwater. De gemeente heeft de zorgplicht voor grondwater in openbaar gebied. Wij denken met alle inliggende gemeentes mee. Het voorkomen van schade door grondwater of gebrek aan grondwater is ons eerste aandachtspunt. Hoewel eigenaren een gedoogplicht hebben om effecten van grondwateronttrekkingen te gedogen en de initiatiefnemer verantwoordelijk is voor eventuele schade. We adviseren over het steviger maken van grondwaterverantwoordelijkheden in de omgevingsvisies en plannen. Daarnaast wegen we de effecten van oppervlaktewaterpeilaanpassingen op het grondwater mee in het peilbesluit.

Grondwatergegevens digitaal beschikbaar

Kennis, grondwaterbewustzijn en handelingsperspectief hangen nauw samen. Wij willen het grondwater duurzaam beheren. Dit betekent dat we streven naar evenwicht tussen het benutten en beschermen van grondwater. Grondwater mag worden benut, maar we moeten onomkeerbare schade voorkomen. We verzamelen en delen kennis over het grondwater. De toegankelijkheid van bodemdata, monitoringsgegevens en inzicht in het functioneren van het grondwatersystemen willen we verbeteren. Wij gaan, in samenhang met andere waterkennis, grondwaterkennis bereikbaar maken en digitaal aanbieden.

Advisering gemeenten

Verbetering en vooruitgang op het gebied van grondwater gebeurt alleen door samenwerking. De gemiddelde grondwaterstand wordt beïnvloed door het oppervlaktewaterpeilbeheer. De schommeling van de grondwaterstanden komt door neerslag en verdamping en de activiteiten van derden. Ons oppervlaktewaterbeheer is afgestemd op functies en dat heeft te maken met het grondwater.
Elke partij die verantwoordelijkheid draagt, moet een bijdrage leveren aan een duurzaam grondwatersysteem. Anders komt bijvoorbeeld het milieu, ons drinkwater of de veiligheid van de waterkeringen in gevaar.

We werken samen met gemeentes om de belangen van grondwater vast te leggen in de omgevingsvisies en de omgevingsplannen. Afvoer van grondwater naar de afvalwaterzuivering willen wij voorkomen en beperken.
Ruimtelijke plannen moeten passen bij de ondergrond. Door de ondergrond in gedachte te houden bij beleid en plannen voorkomen we de structurele negatieve gevolgen en kunnen we bestaande problemen met elkaar wegnemen.
Actief grondwaterbeheer van derden leidt tot extra druk op het oppervlaktewatersysteem. Wij willen dit mogelijk maken vanuit het oppervlaktewater, mits de maatschappelijke kosten en baten positief zijn.

Verdere informatie

Ons beleid, onze doelen, onze strategie en onze instrumenten staan in de ‘Beleidsuitwerking grondwater’. De verantwoordelijkheden staan hier verder uitgewerkt. We hanteren een doelgericht grondwaterbeleid, we voorkomen schade, we beschermen en benutten de grondwatervoorraad en we verbeteren de grondwatercondities. De effecten van grondwater en de gevolgen van grondwateronttrekkingen zijn aantrekkelijk en illustratief weergegeven in de effectenchecker.

1. Opgave: Het hoogheemraadschap is als adviseur verbonden aan de waterloketten van de inliggende gemeentes.
2. Doel: Het hoogheemraadschap zorgt dat al onze gegevens over grondwater voor iedereen digitaal bereikbaar zijn.
3. Opgave: Het hoogheemraadschap adviseert alle gemeentes over grondwaterzaken bij omgevingsvisies en -plannen.