Doel

Het hoogheemraadschap draagt zorg voor het regionale watersysteem. Wij voorkomen en beperken, wateroverlast en waterschaarste, in samenhang met bescherming en verbetering van de chemische en ecologische kwaliteit van het watersysteem en vervulling van maatschappelijke functies door het watersysteem. Wij doen dit samen met burgers, bedrijven en andere overheden.

Wat doen we voor voldoende en schoon water?

Het hoogheemraadschap zorgt voor schoon en voldoende water voor sloten, singels, vaarten en plassen. Kwalitatief en volgens de geldende richtlijnen. Het beoogde waterpeil leggen we vast in een peilbesluit en het wateronderhoud ligt vast in tabellen (Legger). De tabellen geven aan welk water (en ondersteunende kunstwerken) het hoogheemraadschap onderhoudt en welk onderhoud bij (aangrenzend) eigenaar of vergunninghouder is belegd. Nieuwe watersystemen en veranderingen aan bestaand water toetsen we aan ons beleid. Wat wel en niet mag rondom het water, staat in de waterschapsverordening.

Overtollig regenwater pompen we uit sloten en vaarten in de rivier, in het gebied tussen Rotterdam, Zoetermeer, Gouda en Schoonhoven. Maximaal vijf miljoen kubieke meter water per dag, oftewel ruim tweeënhalf keer de inhoud van stadion ‘De Kuip’. In droge periodes vullen we verdampt water aan. Daarvoor laten we op een dag maximaal één miljoen kubieke meter water vanuit de rivieren de watergangen instromen.

We beheren circa 6.000 kilometer sloten en vaarten, verspreid over ruim 35.000 hectare. Bijna 9.000 hectare bestaat uit water. We onderhouden alle wateren, anders groeien ze dicht met slib, of teveel aan oever- en waterplanten. De belangrijke wateren onderhouden we zelf. Mensen die langs water wonen of grond hebben, moeten zelf de overige wateren onderhouden. Daarop houden wij toezicht.

Klimaatverandering stelt extra eisen aan waterbeheer. We werken samen met omliggende waterschappen, om de klimaatontwikkeling een stap voor te blijven.

Waarom werken we aan voldoende en schoon water?

We leveren een bijdrage aan een veilige, gezonde en aantrekkelijke omgeving. Door wateren en de omgeving goed in te richten en te onderhouden, werken we aan een goede waterkwaliteit. Een watersysteem met een evenwicht tussen diverse vegetatie en voldoende doorstroming.

Een goed ingericht en goed onderhouden watersysteem draagt bij aan een gezonde leef- en werkomgeving met een grote biodiversiteit. Water is voor velen aantrekkelijk voor de omgeving. Het biedt tal van recreatiemogelijkheden, zoals vissen, zwemmen en varen.

Waterbeheer bij stedelijk gebied is anders dan bij glastuinbouwgebied. En glastuinbouwgebied vraagt weer ander waterbeheer dan akkerbouwgebied, veenweide en natuurgebieden. Daarom betrekken we de omgeving en houden we zo veel mogelijk rekening met alle wensen van belanghebbenden. Soms moeten we keuzes maken, bijvoorbeeld bij de waterstand. Wij stellen het waterpeil vast dat meest passend is bij de omgeving; niet te hoog, niet te laag, goed voor de waterecologie en passend bij de waterrecreatie. 

Hoe bereiken we voldoende, schoon water?

De waterstanden houden we, meestal met sensoren, voortdurend in de gaten. Bij een te hoog waterpeil gaan de gemalen automatisch aan. Ze gaan automatisch weer uit als het waterpeil gezakt is. Wanneer het waterpeil door droogte nog verder zakt, laten we vanuit de grote rivieren extra water het gebied instromen via sluizen en inlaatbuizen.

Door het water en de oevers goed in te richten en te onderhouden, zorgen we ervoor dat het water doorstroomt en van goede kwaliteit is. Doorstroming en vegetatie ten behoeve van de waterkwaliteit houden we in evenwicht. Water- en oeverplanten dragen bij aan de waterkwaliteit en de biodiversiteit. In het najaar en de winter sterven waterplanten af en vallen boombladeren in het water. Samen vormt dit een sliblaag op de bodem (bagger). Een te dikke sliblaag moeten we verwijderen, anders stroomt het water onvoldoende en kan het water gaan stinken. Ook moet in sloten voldoende leefruimte zijn voor vissen en om regenwater op te vangen en af te voeren. Door sloten en oevers op tijd te onderhouden, verbetert de doorstroming en blijft de kwaliteit van het water op peil.

De belangrijkste wateren onderhouden we zelf. Daarnaast houden we toezicht op het onderhoud van de overige wateren. Eigenaren van grond langs deze wateren zijn verplicht het water en de oever te onderhouden. Dit betekent dat zij het teveel aan waterplanten weghalen en ervoor zorgen dat het water voldoende diep blijft. Het hoogheemraadschap faciliteert het onderhoud aan de overige wateren binnen de bebouwde kom.

Bewoners en bedrijven helpen we graag met adviezen over het inrichten en onderhouden van watergangen en oevers. Ook geven we informatie over planten en dieren die niet thuishoren in de Nederlandse natuur. Wij verwijderen die zelf zo snel mogelijk uit het water. Deze zogenoemde exoten kunnen het waterleven ernstige schade toebrengen.

Waarmee werken we aan voldoende en schoon water?

Het hoogheemraadschap heeft ongeveer 100 gemalen en molens in het gebied. De gemalen (en molens) pompen overtollig regenwater naar de Nieuwe Maas, de Hollandsche IJssel of de Lek. Een groot deel van de bediening van de pompen in de gemalen is geautomatiseerd. De gemalen zijn uitgerust met sensoren die de waterstanden in de gaten houden. Het pompen kan daarom dag en nacht doorgaan. Daarnaast zijn er altijd medewerkers beschikbaar die storingen kunnen verhelpen en, in geval van nood, de pompen bedienen.

Het personeel van het hoogheemraadschap bedient ook stuwen in watergangen, inlaatbuizen door dijken en een aantal sluizen voor de recreatievaart. De hoogte van een stuw is belangrijk omdat het landschap niet helemaal vlak is. Hooggelegen gebieden stromen anders leeg in laaggelegen gebieden met wateroverlast in de laaggelegen gebieden en watertekort in de hooggelegen gebieden tot gevolg.

Het hoogheemraadschap onderhoudt de gemalen (en stuwen en inlaten). Het dagelijks beheer en het onderhoud voert ons personeel uit. Het grotere onderhoud (renovatie) en de nieuwbouw ligt bij aannemers die we na zorgvuldige aanbestedingstrajecten inhuren.

Het hoogheemraadschap toetst met deskundig opgeleid personeel en met computermodellen of het watersysteem blijft voldoen wanneer het klimaat verandert. Aandachtspunten in het watersysteem pakken we in samenspraak met de omgeving aan.

Wanneer werken we aan voldoende en schoon water?

Het hoogheemraadschap onderhoudt de belangrijkste watergangen gemiddeld tweemaal per jaar. Waarbij we overtollige waterplanten verwijderen. Sommige wateren zijn zo belangrijk voor de aan- en afvoer van water dat we ze vaker onderhouden. Bij sommige wateren is één onderhoudsbeurt per jaar genoeg.

Het hoogheemraadschap meet frequent de slibdikte op de bodem van de watergangen. Afhankelijk van die slibdikte bepalen we jaarlijks waar we moeten baggeren. Gemiddeld baggeren we elke watergang één keer per tien jaar.

Het hoogheemraadschap houdt elk jaar toezicht of er niet te veel waterplanten in de sloten staan. Daarnaast bepalen we, gemiddeld eens in de tien jaar, of het water voldoende wordt ontdaan van slib.

Het hoogheemraadschap is voortdurend alert op verstoringen in het watersysteem of op de negatieve gevolgen van de weersinvloeden op het watersysteem. Het hoogheemraadschap neemt dan maatregelen om die gevolgen te beperken of in de hand te houden. Dit kunnen we doen met eigen noodpompen of door het afsluiten van delen van het watersysteem met tijdelijke dammen.

Met wie werken we aan voldoende en schoon water?

Het water dat nodig is om de sloten van voldoende water te voorzien komt uit grote rivieren zoals de Hollandsche IJssel, de Lek en de Nieuwe Maas. Wij werken samen met Rijkswaterstaat en de andere waterschappen aan een eerlijke verdeling van het rivierwater. Iedereen wil voldoende water, van voldoende kwaliteit.

Samen met de gemeente, en ook met alle aangrenzende eigenaren van water, werken we aan de instandhouding van het watersysteem.

We geven voorlichting aan particulieren en agrariërs over het onderhoud van watergangen, zodat de waterkwaliteit en de ecologie/biodiversiteit van het oppervlaktewater verbetert. We werken samen met belangenorganisaties, zoals Land en Tuinbouw Organisatie (LTO), Glastuinbouw Nederland en Zuid-Hollands Landschap. Daardoor verbetert de waterkwaliteit, wordt het water duurzamer beheerd, komen er minder afvalstoffen in en uit het water en gaat het energieverbruik bij het waterbeheer omlaag.

Aannemers voeren voor ons het onderhoud aan watergangen uit en renoveren en bouwen gemalen. We maken hierbij ook gebruik van adviesdiensten van ingenieursbureaus.

Het hoogheemraadschap werkt samen met kennisinstituten, universiteiten en hogescholen om het watersysteem steeds beter te begrijpen. Daarnaast is er een stichting van de gemeenschappelijke waterschappen die onderzoeken coördineert (STOWA). De Unie van Waterschappen borgt het waterbelang, zowel in Den Haag als in Brussel.