Wat hebben we eind 2027 bereikt?
Missie
Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard is verantwoordelijk voor het waterbeheer in het gebied tussen Zoetermeer, Gouda, Schoonhoven en Rotterdam. Een gebied van ruim 35.000 hectare. Het gebied is zeer divers. Rotterdam en Capelle aan de IJssel en ook Zoetermeer zijn dicht stedelijke gebieden. Lansingerland en Zuidplas hebben diepe polders met een grote concentratie glastuinbouw en ook akkerbouwgebieden. En de Krimpenerwaard bestaat grotendeels uit veenweidegebieden. Wij zetten onze (specialistische) vaardigheden, kennis en kunde met trots in om te werken met en aan de uitdagingen in dit gebied.
In dit nieuwe waterbeheerprogramma beschrijven wij waar wij ons de komende jaren op gaan richten om ook op de lange termijn te voldoen aan de doelen waarvoor waterschappen zijn opgericht:
- het voorkomen en waar mogelijk beperken van overstromingen, wateroverlast en waterschaarste;
- het beschermen en verbeteren van de chemische en ecologische kwaliteit van watersystemen;
- vervulling van maatschappelijke functies door watersystemen;
- het zuiveren van afvalwater.
Het hoogheemraadschap werkt dus continu aan veilig, voldoende en schoon water. Dat doen we voor ruim 600.000 inwoners, ruim 20.000 bedrijven en de natuur. De missie van ons werk is daarom ‘Droge voeten en schoon water’. We zorgen ervoor dat ook hier, in dit laagstgelegen gebied van Nederland, onder zeeniveau, veilig en goed kan worden gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Dit kunnen wij niet alleen. We werken daarvoor samen met onze inwoners, bedrijven en andere overheden.
Ontwikkelingen
Het waterbeheer staat voor een grote veranderopgave als gevolg van tal van grote ontwikkelingen, zoals:
- Klimaatverandering en de daarmee samenhangende duurzaamheidsvraagstukken,
- de veranderende relatie tussen overheid en inwoners en bedrijven,
- de technologische en digitale ontwikkelingen met samenhangende zorg voor cyberveiligheid,
- de forse woningbouwopgave in combinatie met mobiliteit.
Daarnaast vraagt de omgevingswet om samen te gaan werken als één overheid en om meer digitaal en expliciet participatief te gaan werken. Al deze ontwikkelingen gaan ons werk de komende periode sterk beïnvloeden en vragen onze aandacht. Maar ze bieden ons ook kansen.
Om te kunnen blijven werken aan ‘droge voeten en schoon water’, moeten wij ons nog nadrukkelijker en soms met nog meer inzet richten op deze ontwikkelingen. In dit Waterbeheerprogramma zetten wij stappen om de negatieve gevolgen van deze ontwikkelingen te voorkomen en de kansen te benutten. Dat betekent niet dat in 2027 alle problemen aangepakt en opgelost zijn. Sommige vraagstukken vragen een flinke inzet van ons op de kortere termijn. Andere vraagstukken vragen om een aanpak die ook tot na 2027 doorloopt, waarbij we nu nog onvoldoende kunnen overzien wat dit na 2027 betekent.
Visie
Vanuit onze taken zorgen wij voor een goed waterbeheer. We staan midden in de samenleving en zijn een waterschap van en vóór onze inwoners en bedrijven. Wij treden naar voren met onze deskundigheid. We werken samen en creëren maatschappelijk draagvlak. We zetten onze beschikbare middelen in om vanuit onze taken een bijdrage te leveren aan duurzaamheid en het tegengaan van (de gevolgen van) klimaatverandering, om zo het gebied aantrekkelijk en bewoonbaar te houden.
Een veilige en aantrekkelijke leef- en werkomgeving voorbereid op de verandering van het klimaat in 2027
Klimaatverandering zal wereldwijd in 2027 naar verwachting een grotere impact hebben en de uitvoering van onze primaire taken in ons dagelijks werk verder onder druk zetten. Het wordt warmer, blijft langer droog, het regent meer en harder op piekbuien en de zeespiegel stijgt bij een dalende bodem. In hoeverre maatregelen die deze ontwikkelingen moeten afremmen en beheersen al op grote schaal genomen worden en effect gaan sorteren, is nu nog niet te voorspellen. Om ook in de toekomst te kunnen zorgen voor droge voeten en schoon water bereiden wij ons voor op de gevolgen die nu worden voorzien. Vaak betekent dit dat er meer ruimte nodig is. Ruimte voor het vasthouden van water, ruimte om extreem weer op te vangen en ruimte om dijken te verhogen en verbreden. Deze ruimte is niet vanzelfsprekend. In dit deel van Nederland is de druk op de ruimte groot. En maar al te vaak zijn wij niet de enige die deze ruimte willen benutten.
In 2027 werken we daarom actief samen met inwoners, bedrijven en andere overheden om samen de juiste oplossingen te vinden voor de opgaven in ons gebied. Dit betekent dat we bijdragen aan plannen en projecten voor een leef- en werkomgeving die om kan gaan met extreem weer. Zodoende zijn we in 2027 flink op weg om een gebied te creëren dat is toegerust op het voorziene toekomstige klimaat.
We reageren niet alleen op ontwikkelingen, maar zijn onderdeel geworden van het netwerk waarin de beslissingen over de beperkte ruimte worden gemaakt. We kennen onze partners, weten wat ze willen en dragen bij als hun doelen die van ons overlappen. En onze inwoners en bedrijven weten ons zelf ook te vinden. Ze weten hoe zij zelf een bijdrage kunnen leveren aan het klimaatvraagstuk en het waterbeheer in ons gebied.
Een duurzaam waterschap voor de wereld van morgen in 2027
Wij ondervinden in onze werkzaamheden de gevolgen van een veranderend klimaat en zien de schaarste van grondstoffen. Tegelijkertijd hebben onze eigen activiteiten, door de uitstoot van broeikasgassen, ook effect op verandering van het klimaat. Het hoogheemraadschap heeft in 2027 zijn invloed op klimaatverandering zeer sterk verminderd. Zo gebruiken we alleen nog hernieuwbare energie en wordt de uitstoot van broeikasgassen steeds verder teruggebracht. De eerste stappen worden gezet om in de jaren daarna grondstoffen maximaal te kunnen hergebruiken. Wij laten onze inzet als een goed voorbeeld nadrukkelijk aan onze omgeving zien.
Duurzaamheid is breder dan het voorkomen van klimaatverandering. Wij zien het ook terug in het verbeteren van de waterkwaliteit. Daarbij blijft ons uitgangspunt dat het voorkomen van vervuiling en achteruitgang de eerste keuze is. Dit spaart inzet en middelen aan het eind en legt de kosten vaker direct bij de vervuiler. Het verbeteren van de waterkwaliteit is een geleidelijk proces, waarin we samen met inwoners en (agrarische) bedrijven en met oog voor hun belangen voortdurend stappen zetten. Voor de waterkwaliteit en waterecologie is het belangrijk dat we exoten, zoals rode Amerikaanse rivierkreeften, zo snel mogelijk aanpakken. Door inzichten en andere methoden van beheer hebben we in 2027 grote stappen gezet om de biodiversiteit in en om het water te vergroten.
In 2027 worden medicijnresten, en waar mogelijk andere vervuilende stoffen, verwijderd bij afvalwaterzuiveringsinstallatie (awzi) Kortenoord. We weten dan ook of en hoe we kosteneffectief bij andere afvalwaterzuiveringen maatregelen kunnen nemen.
Water en waterschap als onderdeel van de samenleving in 2027
De eerder genoemde ontwikkelingen hebben invloed op hoe wij als HHSK in de samenleving staan. Vraagstukken worden steeds complexer en inwoners en bedrijven oefenen steeds meer invloed uit op hun (eigen) omgeving. In de samenwerking weten we andere partijen die een bijdrage willen of kunnen leveren aan het waterbeheer direct en goed te vinden. Denk aan gemeenten voor ruimtelijke oplossingen, bedrijven voor innovatieve technieken en inwoners met passende ideeën voor hun woonomgeving.
Digitalisering, het effectief werken met en delen van data en de samenhangende zorg voor cyber- en informatieveiligheid, hebben een belangrijke rol in ons werk. We passen allerhande innovaties toe om ons werk beter en slimmer te doen. Zo houden we ons waterbeheer betaalbaar en we blijven scherp op wat onze taken en verantwoordelijkheden zijn.
De positie en rolinvulling van de overheid zijn in beweging. Inwoners in Nederland en ons gebied vragen een open overheid. In 2027 gaan wij actief in op initiatieven van onze inwoners en betrekken we hen bij onze eigen opgaven. Wij maken gebruik van de gebiedskennis en samenwerking met inwoners en bedrijven om onze taken uit te voeren. De fysieke ruimte is beperkt en moeten wij met elkaar delen. Het is van belang dat wij die samen gezond en leefbaar houden.
Wij zorgen ervoor dat de inwoners en bedrijven in ons gebied zich bewust zijn hoe water een rol speelt in hun woon-, werk- en leefomgeving en wat hun eigen rol en bijdrage hierbij is. We betrekken hen actief bij de ontwikkelingen in het gebied. Met de nieuwe omgevingswet geven wij niet alleen invulling aan de participatie van inwoners en bedrijven, maar benutten die ook optimaal. Dit vraagt enerzijds nieuw beleid en regels, die we volop aan het voorbereiden zijn. Anderzijds vraagt het vooral een nog herkenbaarder uitvoering van ons werk in relatie tot onze omgeving. In 2027 hebben wij alle beleidswijzigingen die nodig zijn ingevoerd en heeft het te ontwikkelen instrumentarium geleid tot meer participatie en een betere bekendheid van het werk van het hoogheemraadschap.