Waterbeheer in het agrarisch gebied
Ambitie
Voldoende en schoon water voor en door de agrarische sector.
Visie
Het hoogheemraadschap heeft de verantwoordelijkheid om via het watersysteembeheer bij te dragen aan geschikte productieomstandigheden voor de agrarische sector zoals het beperken van wateroverlast, het reguleren van de waterstand en het sturen op het verbeteren van de waterkwaliteit. Als belangrijke functie binnen het gebied kan de agrarische sector bijdragen aan maatschappelijke opgaven als de verbetering van de waterkwaliteit, het vergroten van de biodiversiteit, het verminderen van bodemdaling en aanpak van de klimaatverandering. Door een goede samenwerking kunnen we daarbij samen veel bereiken.
Situatiebeschrijving
Het grootste deel van het gebied waarin wij werken is in gebruik bij boeren en tuinders. Het agrarisch gebruik binnen het gebied bestaat uit melkveehouderij, akkerbouw en glastuinbouw. De melkveehouderij is vooral in de Krimpenerwaard te vinden. Glastuinbouw en akkerbouw bevindt zich in Schieland.
De glastuinbouw werkt via het programma ‘Samen op weg naar een emissieloze kas in 2027’ samen met de bedrijven en gemeenten aan een bedrijfsvoering die nagenoeg onafhankelijk is van het oppervlaktewatersysteem en daardoor ook geen belasting meer hoeft te vormen. De open teelt landbouw is een belangrijke drager van het Hollandse landschap en de bijbehorende natuurwaarden. Ook binnen deze sector wordt al meerdere jaren gewerkt aan verminderen van de milieudruk en vergroten van de biodiversiteit. Het landelijke landbouwbeleid is er op gericht de sector in de komende jaren nog meer toekomstig bestendig te maken, zowel economisch als wat betreft de impact op de omgeving. De uitdaging is dat de overheden dit samen met de agrarische sector effectief invullen.
Geschikte productieomstandigheden
De agrarische productie is mede afhankelijk van het watersysteem: zo bepaalt het waterpeil de gewasproductie en de bewerkbaarheid van het land. De waterkwaliteit bepaalt de geschiktheid voor gebruik als gietwater, beregening van gewassen en veedrenking. Het hoogheemraadschap voert het watersysteembeheer al eeuwen uit. Hierbij wogen we steeds de verschillende belangen en dit blijven we doen. Het faciliteren van de agrarische sector is hierbij een uitdaging, omdat ook andere belanghebbenden eisen stellen aan het waterbeheer, het weer door klimaatverandering grilliger wordt en nieuwe invasieve plant- en diersoorten verschijnen. Het hoogheemraadschap houdt voor een goede besluitvorming vast aan nauwe samenwerking met alle betrokkenen.
Goede waterkwaliteit
De agrarische sector is niet alleen afhankelijk van de waterkwaliteit in de sloten, maar heeft er ook grote invloed op. Daarom wordt al langere tijd gewerkt aan het terugdringen van de emissies van gewasbeschermingsmiddelen en voedingsstoffen naar het water. Het hoogheemraadschap ondersteunt de sector hierbij met kennis en informatie. Een belangrijk project in dit verband is het ‘Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) Krimpenerwaard’, waarin een groot aantal melkveehouders werkt aan waterkwaliteitsmaatregelen die passen in de bedrijfsvoering. Deze maatregelen zijn dus goed voor de boer én goed voor de waterkwaliteit. Ook in de akkerbouw kan deze aanpak nuttig zijn. Wij ondersteunen daarom de uitbreiding van de DAW aanpak naar de akkerbouw.
Toezicht is van belang en richten we zo in dat het stimuleert tot beter gedrag en tevens streng is bij doelbewuste overtredingen. Voor effectiever toezicht maken we steeds meer gebruik van meetgegevens. Het meten van gewasbeschermingsmiddelen en vooral het analyseren van de meetgegevens gaan we intensiveren.
Via het slootonderhoud kan de sector ook bijdragen aan een betere waterkwaliteit. Bedrijven kunnen met een onderhoudsplan afspraken maken met het hoogheemraadschap over de uitvoering die het beste past bij hun bedrijfsvoering en tegelijkertijd voldoet aan de eisen van het hoogheemraadschap.
Toekomstbestendig
De aandacht voor de relatie tussen de agrarische sector en de biodiversiteit en het klimaat groeit. Het Europese landbouwbeleid is er op gericht dat agrariërs een positieve bijdrage leveren aan deze maatschappelijke vraagstukken. In combinatie met eigen Nederlandse knelpunten als bodemdaling en waterbeschikbaarheid lopen er meerdere trajecten voor het toekomstbestendig maken van de landbouw. Wij hebben daarbij vooral de rol van gebiedsdeskundige en adviseur.
Verdere informatie
Een specificatie van de ondersteuning van de agrarische sector in ons gebied is te vinden in diverse beleidsplannen. Voor het peilbeheer zijn de belangrijkste documenten de ‘Beleidsuitwerking Peilbeheer’ en de peilbesluiten. De aanpak van de waterkwaliteit is beschreven in het ‘KRW-plan 2022-2027’ en de adviesnota ‘Doelen Overig water’. Tenslotte kennen we de ‘Visie Watervoorziening’, de ‘Visie bodemdaling’ en de ‘Visie onderhoud watergangen’.
- Opgave: De agrarische productie hangt mede af van het waterpeil en de waterkwaliteit. Het hoogheemraadschap draagt via het watersysteembeheer daarom bij aan geschikte productieomstandigheden voor de agrarische sector.
- Doel: We motiveren agrarische bedrijven tot deelname aan duurzaam agrarisch waterbeheer, waarbij tenminste 90% van de melkveehouderij en akkerbouwbedrijven deelneemt.
- Opgave: Het aantal overschrijdingen van normen voor gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater wordt in de planperiode geminimaliseerd, door samenwerking in het programma ‘Samen op weg naar een emissieloze kas in 2027’.