Ambitie

Behouden en verbeteren van de biodiversiteit voor een ecologisch gezond en veerkrachtig netwerk van dijken, watergangen en terreinen.

Visie

Waterschapstaken en biodiversiteit helpen elkaar. Biodiversiteit is essentieel voor een gezonde bodemstructuur en een goede kwaliteit van het water. Deze zijn op hun beurt weer heel belangrijk voor de biodiversiteit. Denk ook aan het belang van voldoende water voor natuur.

Met het netwerk van vele kilometers dijken, sloten en bermen kan het hoogheemraadschap een belangrijke bijdrage leveren aan herstel van de biodiversiteit. Sterke dijken kunnen bloemrijk zijn. Een goede oeverbegroeiing voorkomt erosie en graverij. Variatie in sloten met verschillende dieptes, breedtes en soorten oevers bieden plaats aan veel verschillende soorten planten en dieren. Zo verbeteren we de waterkwaliteit voor de KRW en herstellen we tegelijkertijd de biodiversiteit.

Biodiversiteit raakt alle kerntaken van het hoogheemraadschap. Daarom passen we onze manier van werken aan door steeds mee te wegen of, en hoe, we biodiversiteit kunnen behouden of herstellen. Samenwerken met grondgebruikers, terreinbeheerders en andere overheden is daarbij nodig. Want een goede biodiversiteit is een brede maatschappelijke opgave, waar ook het hoogheemraadschap een bijdrage in wil en kan leveren.

Het hoogheemraadschap werkt aan natuurontwikkeling in de Krimpenerwaard. Daarnaast nemen wij maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren en ons aan te passen aan een veranderend klimaat. Door meer in te gaan zetten op herstel van de biodiversiteit van het groene lint van bermen, keringen, oevers en eigen terreinen creëren we een robuust groen-blauw netwerk dat nieuwe en bestaande natuurgebieden met elkaar verbindt. Vanzelfsprekend voorkomen we de vestiging van plaagsoorten en richten we het ecologisch maaibeheer en de inrichting zo in dat de veiligheid nooit in het geding komt. Met de ondertekening van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel door de Unie van Waterschappen is biodiversiteit nadrukkelijk op de agenda gezet.

Wat doen we al voor biodiversiteit?

Omdat biodiversiteit zo verweven is met onze taken voor schoon water, duurzaam waterbeheer en klimaatadaptatie zetten we al stappen:

• We nemen maatregelen voor waterkwaliteit en klimaatadaptatie en stimuleren natuurvriendelijke oevers, groene daken en tuinen;
• We maaien ecologisch en werken daarbij samen met gemeentes;
• We investeren, samen met de provincie Zuid-Holland, de gemeente Krimpenerwaard en grondeigenaren, in natuurontwikkeling in de Krimpenerwaard;
• We zorgen dat vissen onze kunstwerken (zoals gemalen) veilig kunnen passeren;
• Samen met het Agrarisch Collectief Krimpenerwaard ondersteunen we agrariërs bij het ecologisch onderhoud van de sloten;
• We bestrijden invasieve soorten of onderzoeken de bestrijdingsmogelijkheden;
• We stimuleren het terugdringen van emissies door derden;

Waar liggen de kansen voor herstel van biodiversiteit?

Er liggen daarnaast concrete kansen om bij beheer en onderhoud en ruimtelijke ontwikkelingen, de biodiversiteit te herstellen samen met onze gebiedspartners.

• We passen het beheer en onderhoud van dijken, sloten, bermen en eigen terreinen aan voor meer biodiversiteit, en nemen hiervoor eisen op in onze onderhoudscontracten;
• We stimuleren ecologisch onderhoud door onderhoudsplichtigen;
• We bepalen bij elk project of, en hoe, we biodiversiteit kunnen behouden of herstellen;
• We stimuleren biodiversiteitsherstel door samen te werken met gebiedspartners en actief deel te nemen aan lokale en/of regionale initiatieven.

Voor de ecologische waterkwaliteit, sterk verbonden met biodiversiteit, zijn doelen benoemd voor verbetering, waarbij rekening wordt gehouden met de aard en het gebruik van het gebied. De meest wateren voldoen nog niet aan deze ecologische doelen. Met de maatregelen voor de Kaderrichtlijn Water wordt hier invulling aan gegeven. Verbeteren van de biodiversiteit en waterkwaliteit vraagt een lange adem en inzet van alle relevante partijen.

De hoeveelheid kreeften die zich de laatste jaren heeft ontwikkeld heeft een zeer negatief effect op veel soorten planten en dieren in en om het water. Op basis van onderzoeken die nu plaatsvinden kunnen we straks de meest geschikte (en betaalbare) maatregelen nemen om de kreeftenpopulatie tot een aanvaardbaar niveau terug te brengen. Voor de aanpak van uitheemse rivierkreeften is een opgave geformuleerd onder het thema Schoon en gezond water.

Sterk groenblauw netwerk

Voor een sterk groenblauw netwerk is integratie nodig van het beleid en het beheer van zowel de watergangen als de oevers, bermen, keringen en eigen terreinen. En niet alleen het eigen beheer, maar ook in samenwerkingen met het beheer van de groenblauwe netwerken door derden. Ook in de glastuinbouwgebied in Schieland lopen hiervoor onderzoeken. We zoeken daarvoor aansluiting bij lokale of regionale samenwerkingsinitiatieven. Een voorbeeld hiervan is het onderzoek naar biodiversiteit in het glastuinbouwgebied in Schieland.

Sturen en volgen

In de communicatie over natuur wordt vaak gebruik gemaakt van speciale diersoorten. De grutto is daar een voorbeeld van. We noemen dat icoonsoorten. Werken met icoonsoorten zal helpen in de communicatie en uitvoering om onze doelen te bereiken. Met ons waterbeheer, onderhoud en inrichting hebben we direct invloed op het leefgebied van soorten zoals de ringslang of de bittervoorn. Door het leefgebied van de icoonsoort te verbeteren profiteren andere soorten daar gelijk van mee. Het voorstel is vijf icoonsoorten te benoemen die kenmerkend zijn voor de door ons beheerde terreinen.

Meten van de ontwikkeling van biodiversiteit is van belang om te volgen of maatregelen tot het gewenste effect leiden. Onderzocht dient te worden hoe de biodiversiteit het best in kaart te brengen en te meten is. Actuele waterkwaliteitsmetingen en inventarisaties van (beschermde) soorten vormen een eerste basis.

Verdere informatie

Vanuit het programma duurzaamheid is eind 2020 het rapport “Biodiversiteit, Inventarisatie van kansen in eigen beheer” opgeleverd. Hierin zijn de kansen voor het verbeteren van de biodiversiteit op het land in ons eigen beheer geïnventariseerd. Door te zorgen voor een sterker groenblauwe netwerk, gunstige omstandigheden voor soorten die het nu moeilijk hebben (Rode lijst) en voor bijvoorbeeld insecten die de bloemen, landbouwgewassen of fruitbomen bestuiven. Het hoogheemraadschap kan hieraan bijdragen door het ecologisch maaibeheer uit te breiden en te zorgen voor een ecologische inrichting van zijn terreinen. De aanbevelingen uit deze rapportage worden onderdeel van het op te stellen integrale biodiversiteitbeleid.

1. Opgave: Het hoogheemraadschap stelt in afstemming met de belanghebbenden integraal biodiversiteitsbeleid en een uitvoeringsplan op voor het bevorderen van biodiversiteit.
2. Opgave: Het hoogheemraadschap maakt biodiversiteitsherstel onderdeel van de onderhoudswerkzaamheden door eisen te stellen aan eigen onderhoud en door ecologisch onderhoud door derden te stimuleren.
3. Opgave: Het hoogheemraadschap werkt het concept ‘icoonsoorten’ uit in het biodiversiteitsbeleid.